یکی از مهمترین خواص زعفران کنترل و بهبود فشار خون بدن است. به دلیل طبع گرم و خشک زعفران و دارا بودن مقادیر بسیار بالای آنتی اکسیدان تاثیر ویژه و مستقیمی بر قلب و عروق و کاهش فشار خون دارد.
از زعفران از گذشته تا به امروز برای درمان فشار خون بالا و کنترل آن مصرف آن سفارش شده است. در این گفتار به تاثیر مصرف زعفران بر فشار خون خواهیم پرداخت.
تاثیر زعفران بر فشار خون
جهت کنترل فشار خون توسط زعفران مصرف متعادل و بلند مدت آن سفارش شده است، در صورت استفاده بیش از حد زعفران ممکن است برای سلامتی افراد مشکلات جدی را ایجاد نماید. بر همین اساس استفاده مجاز و بهینه زعفران به صورت مستمر و متعادل در اولویت است.
چگونگی خواص و اثر آن بر فشار خون
با توجه به مطالعات و آزمایشات انجام شده مصرف زعفران در کنترل فشار خون ثابت شده است. چگونه مصرف زعفران در بلند مدت باعث کاهش فشار خون بدن میشود.
در یک مطالعه بالینی که توسط دانشگاه علوم پزشکی مشهد بر روی مدل های آزمایشگاهی صورت گرفته، تاثیر زعفران بر کاهش فشار خون در گروه های ۵ تایی مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی افرادی که دچار فشار خون بالا بودن به آنها دوزهای از سافرانال و کروسین تزریق شد تا تاثیرشان بر روی فشار خون بررسی گردد. میزان کروسین تزریق شده در دوزهای 50، 100 و 200 ملی گرم و سافرانال در دوزهای ۱، ۵ و ۲۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم تزریق گردید، در پایان این آزمایش کاهش میانگین فشار خون شریانی (MABP) و ضربان قلب به خوبی مشاهده گردید. در آزمایشی دیگر این مواد بر روی موش های آزمایشگاهی تاثیر مثب آن بر فشار خون نیز مشخص گردید. در آزمایشی دیگر با اثر مستقیم بر سیستم قلبی عروقی، عصاره آبی و یا الکلی زعفران را بر روی خوکچه هندی بررسی نمودند، در پایان کاهش تعداد ضربان قلب و قدرت انقباضی عضلات قلب به خوبی مشخص گردید. یکی دیگر از نتایج این آزمایش اثرات مهارکنندگی بسیار بالای زعفران بر کانال‌های کلسیمی است.
نکته: تاثیر سافرانال در کنترل فشار خون بسیار موثرتر از کروسین میباشد.
تاثیر زعفران بر تقویت سلامت قلبی
زعفران توسط دو مکانیسم به باعث تقویت قلب و در نتیجه کنترل و در نهایت کاهش فشار خون می شود. میزان بالای آنتی اکسیدان زعفران و طبیعت گرم و خشک زعفران دو فاکتوری است که بر سلامت قلب و کاهش فشار خون تاثیر گذار است.
فاکتور آنتی‌اکسیدانی زعفران
مقادیر بسیار زیاد آنتی اکسیدان زعفران بر سلامت قلب و کاهش فشار خون تاثیر فوق العاده ایی دارد. آنتی‌اکسیدا‌ن موجود در زعفران به بهبود فعالیت عضلات قلبی و جلوگیری از بروز آترواسکلروز و در نهایت بهبود فعالیت های قلبی میشود.
- تضمین سلامت قلب بر بهبود کارایی و سلامت عروق و در نهایت فشار خون موثر است.
طبیعت زعفران
به دلیل طبیعت گرم و خشک زعفران جذب مواد غذایی و مواد موثره افزایش یافته در نتیجه باعث کارایی بهتر و بیشتر عملکرد عضلات قلبی می گردد. این امر باعث بهبود فعالیت قلب و عروق به خوبی می شود. افزایش قدرت ضربان قلب سبب کاهش فشار خون می گردد، به طور کلی این دو فاکتور باهم ارتباط مستقیم دارند.
کم شدن مقاومت عروقی
جهت کاهش فشار خون بدن به وسیله زعفران دومین مکانیسم آن کاهش مقاومت عروقی بدن میباشد. به طور کلی از مهمترین فاکتورهای تنظیم کننده فشار خون بدن کاهش فشار خون عروق محیطی بدن است و با کاهش مقاومت عروق محیطی، فشار خون بدن نیز کاهش خواهد یافت.
دو مکانیسم اصلی بدن جهت کاهش مقاومت عروق محیطی شامل:
- منبع غنی از آنتی اکسیدان
- حضور مواد موثره جهت شل کنندگی عروق محیطی
منبع غنی آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان موجود در زعفران از اکسید شدن لیپوپروتئين‌های موجود در عروق خونی جلوگیری کرده و مانع از رسوب چربی ها در عروق بدن و جلوگیری از تغییرات فشار خون ناشی از بیماری های عروقی میشود. رادیکالهای آزاد در عروق خونی باعث آسیب به دیواره های عروقی شده و این تخریب به طور مستقیم باعث کاهش و افزایش فشار خون در بدن میشود.
اثر شل‌کنندگی زعفران بر عروق محیطی
تاثیر زعفران بر روی عروق به واسطه شل کنندگی عروق و تاثیر آن بر فشار خونه بسته به غلظت زعفران میباشد. این تاثیر به صورت مسدود کردن کانال های کلسیمی و بازکنندگی کانال های پتاسیمی صورت می گیرد. به دلیل افزایش میزان no در عروق سبب کاهش فشار خون عروق خونی محیطی میشود. ماده نیتریک اکساید در واقع همان ماده ایست که در داروهای کنترل فشار خون استفاده میشود و مهمترین عوامل ایجاد کننده آن موائ موجود در زعفران شامل پیکروکروسین، سافرانال و کروسین است.