ریشه زعفران

معرفی ریشه زعفران و خواص و کاربردهای آن 

زعفران یا طلای سرخ از جمله گران بهاء ترین و مفیدترین گیاهان دنیا است که هم در مصارف طبی و هم در مصارف خوراکی کاربرد دارد. از گذشته های دور تا به امروز زعفران در خانه های ایرانی به عنوان یک ادویه با ارزش در مصارف گوناگون از آن استفاده میشده است. 
در این گفتار به بررسی مطالب زیر می پردازیم.  
•    ریشه زعفران چیست؟
•    خواص ریشه زعفران
•    کاربرد ساقه یا ریشه زعفران
•    نحوه جمع آوری ریشه زعفران
•    نحوه مصرف ریشه زعفران  
•    قیمت ریشه زعفران

ریشه زعفران چیست؟

زعفران از گل زعفران بدست می آید، گل زعفران شامل 6 گلبرگ بنفش رنگ و سه تار در وسط آن که به ساقه زعفران متصل است. در زمان پر کردن زعفران قسمت کلاله قرمز بعد از جدا کردن گلبرگ ها دیده میشود، که به طور کلی دارای سه شاخه است و در بعضی موارد می تواند بیشتر نیز باشد. 
 ریشه یا خامه زعفران، قسمت پایینی کلاله زعفران گفته میشود که به رنگ سفید میباشد. 
در زمان پاک کردن گلهای زعفران اگز قسمت قرمز بالای زعفران به قسمت پایینی یا سفید زعفران متصل باشد و به صورت دسته ایی بسته بندی شود به آن زعفران دخترپیچ یا زعفران رشته کامل می گویند. اگر کلاله یا قسمت قرمز و ریشه زعفران بخش سفید آن از هم جدا شوند، به بخش های قرمز به اصطلاح زعفران نگینی و قسمت های سفید را ریشه می گویند. 

خواص ریشه زعفران

زعفران در کنار مصارف خوراکی دارای خواص درمانی و دارویی زیادی میباشد. خواص ریشه زعفران (زعفران سفید) همانند زعفران قرمز است، ولی به دلیل عدم حضور ماده با نام کروسین – رنگدانه موثر برای رنگ زعفران- به رنگ سفید دیده میشود.  
این بخش از زعفرون نیز به مقدار کمتری خواص زعفران قرمز را دارد و شامل انواع ویتامین های گروه B (B1,B2,B6) و ویتامین C، مواد و املاح معدنی مانند، کلسیم، آهن و منگنیز ولی با درصدهای کمتر است. بخش ریشه زعفران میزان کروسین کمی دارد و به همین دلیل رنگدهی پایینی دارد. 
کاربرد ساقه یا ریشه زعفران
این بخش از تار زعفران بدون در نظر گرفتن رنگ و لعاب زعفران های قرمز رنگ دارای عطر و بوی فوق العاده ایست و در انواع غذاها، دسرها و دمنوش ها قابل استفاده است. بخش سر تار ریشه زعفران یا سرگل سبب رنگدهی و بخش پایینی یا سفیدی تار زعفران (ریشه زعفران) مربوط به عطر و بوی زعفران است. 
از دیگر کاربردهای ریشه زعفران می توان به: 
-    کنترل و درمان افسردگی
-    نشاط آور
-    سبب شادابی پوست می شود
-    مقوی قوای جنسی و سیستم ایمنی بدن
-    تقویت کننده دستگاه گوارش و مثانه
-    مقوی قلب و عروق 

نحوه جمع آوری ریشه زعفران

برای تولید ریشه زعفران بخش سفید تار زعفران یا خامه آن در موقع پر کردن زعفران از بخش قرمز یا کلاله آن به طور کامل جدا شده و سپس خشک میشود، این روش بهترین و اصولی ترین روش برای تولید زعفران ریشه میباشد، در روشی دیگر  بعد از دسته بندی زعفران (زعفران دخترپیچ) توسط روشی بخش های قرمز از قسمت های سفید جدا میشوند. بخش های قرمز رنگ همان سرگل زعفران است که عوام برای مصارف گوناگون از آن استفاده میکنند. بخش های سفید جدا شده، ریشه زعفران است که در مقایسه با روش اول دارای طول کمتری است.  

نحوه مصرف ریشه زعفران

ساییدن زعفران (سرگل، تار کامل و ریشه) برترین روش مصرف آن است. در این روش زعفران ساییده شده به صورت پودر شده و استفاده شود. جهت سائیدن بهتر زعفران ابتدا آنرا کمی حرارت ملایم داده تا شکننده شده و سپس پودر شود. 
نکته: بهتر است زعفران نیز همانند سایر ادویه ها و چاشنی ها در زمان مصرف (تازه به تازه) سائیده شود تا بخش های خوشبو کننذده زعفران در تارهای زعفران محفوظ باشند. 
 
توجه!!
برخی از افراد سودجو در طی فرآیندی ریشه زعفران را رنگ کرده و با نام کلاله به فروش میرسانند، زعفران های تقلبی رنگ دهی و کیفیت مناسبی ندارد و دارای عوارض بسیاری هستند. 

قیمت ریشه زعفران

نوع زعفران به طور مستقیم بر روی قیمت زعفران تاثیر گذار است، بر اساس قیمت زغفران نگین، زعفران سرگل، زعفران دخترپیچ (زعفران ریشه کامل) و در نهایت زعفران ریشه به ترتیب بالاترین قیمت را به خود اختصاص می دهند. قیمت ریشه زعفران در مقایسه با دیگر انواع زعفران دارای کمترین قیمت است و علت آن به دلیل میزان رنگدهی پایین آن در مقایسه با زعفران های نگین و سرگل میباشد.